خواص چای سبز

این سوال اشتباهی است که خیلی از افراد درباره چای سبز سوال می کنند.
چای سبز یکی از نوشیدنی‌هایی است که این روزها طرفداران زیادی دارد. گروهی آن را به دلیل خواصش می‌خورند و تعدادی هم با این انگیزه که نوشیدن چای سبز آنها را از شر چربی‌های اضافه‌شان خلاص می‌کند، آن را انتخاب می‌کنند. حالا سوال اینجاست که آیا واقعا نوشیدن چای سبز، نقشی در سوزاندن چربی‌ها و مقدار کالری مصرفی روزانه ما دارد؟ اصلا می‌توان این نوشیدنی را جایگزین چای کرد؟ یا این‌که با گرم شدن هوا پابه پای آب روی مصرف آن حساب کرد؟ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این مطلب به همه این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.



مزایای چای سبز
تفاوت اصلی چای سبز با چای سیاه یا همان چای معمولی که اغلب مورد استفاده قرار می‌‌گیرد تنها در نحوه فرآوری آن‌هاست. در مورد چای سیاه فرایند تخمیر یا ماندن برگ چای، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد‌ در نتیجه چای به رنگ تیره در می‌آید؛ اما در چای سبز، تخمیر کامل انجام نمی‌گیرد ‌به همین دلیل رنگ آن تا اندازه‌ای تغییر می‌کند.

اما جدا از رنگ، ویژگی‌های برگ چای نیز تحت‌تاثیر این تخمیر دچار تغییراتی می‌شود. مسلما وقتی تخمیر در مدت زمان کمتری انجام گیرد، مواد مغذی موجود در برگ چای که مهم‌ترین آن‌ها از نظر سلامت تغذیه‌ای، فلاونوئیدها یا ترکیبات آنتی‌اکسیدانی گیاهی هستند، بیشتر حفظ می‌شوند. از همین روست که در برگ چای سبز ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و فلاونوئیدها به مقدار قابل توجهی بیشتر از چای سیاه هستند.

فلاونوئیدها در حقیقت اصلی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های موجود در برگ چای هستند که رادیکا‌ل‌های آزاد را در بدن خنثی می‌کنند و به سالم نگه‌داشتن سلول‌ها و بافت‌های بدن کمک می‌کنند. از این نظر می‌توان گفت مزایای مصرف چای سبز به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در مقایسه با چای سیاه بیشتر است.

روزانه چند لیوان چای سبز بخوریم؟
چای سبز تنها می‌تواند به مقدار بسیار جزئی متابولیسم بدن را افزایش دهد. به دلیل همین ویژگی، بسیاری از افراد حدود 4 تا 5 لیوان در روز چای سبز می‌نوشند. درحالی‌که حتی در این شرایط هم افزایش متابولیسم آنقدری نیست که بتواند پاسخگوی دریافت مقدار کالری اضافی مصرفی ما باشد. اما این همه ماجرا نیست. معمولا مصرف چای، چه چای سبز و چه چای سیاه بیشتر از 2 تا 3 لیوان در روز از نظر تغذیه‌‌ای نه تنها مفید نیست، بلکه برای سلامت مضر هم هست. مصرف زیاد نوشیدنی‌هایی مثل چای به‌شدت مضر است و باعث می‌شود آب و الکترولیت‌ها از بدن دفع شوند. بنابراین مصرف زیاد این نوشیدنی‌ها می‌تواند منجر به اختلال آب و الکترولیت در بدن شود. از سوی دیگر ترکیبات آلکانوئیدی موجود در چای می‌تواند در اثر مصرف زیاد مشکلات تحریک‌پذیری و حساسیت‌های ویژه عصبی را هم در پی داشته باشد. این در حالی است که مصرف متعادل آن یعنی 2 تا 3 لیوان در روز می‌تواند در بدن آرامش ایجاد کند.




پس از غذا چای ننوشید
در کنار مقدار، زمان نوشیدن چای هم بسیار مهم است. موضوعی که باید در این خصوص درنظر گرفت، تاثیر چای بر کاهش جذب آهن است. خیلی‌ها تصور می‌کنند تنها چای سیاه است که موجب کاهش جذب آهن می‌شود و خوردنش را باید حداقل یک ساعت بعد از غذا به تاخیر انداخت؛ درصورتی که از این نظر، تفاوتی بین چای سبز و سیاه وجود ندارد، زیرا ترکیبات آلکانوئیدی و پلی‌فنول‌های موجود در هر 2 نوع آنها مانع جذب این ماده معدنی ارزشمند می‌شود.

در حقیقت ترکیبات آلکانوئیدی که در چای وجود دارد اجازه نمی‌دهد آهن، روی یا حتی کلسیم موجود در غذا جذب بدن شود. به عبارت دیگر، ترکیبات آلکانوئیدی در دستگاه گوارش به آهن، روی و کلسیم که از عناصر ضروری تغذیه سالم هستند متصل می‌شوند و اجازه نمی‌دهند این عناصر جذب بدن شوند. بنابراین برای جلو‌گیری از این عارضه، توصیه می‌کنیم بلافاصله بعد از صرف غذا به‌خصوص زمانی که وعده غذایی شما منبع خوبی از این عناصر است چای ننوشید؛ چه چای سبز و چه چای سیاه.

از آنجا که معمولا کمبود آهن در خانم‌ها و دخترخانم‌های جوان بیشتر به چشم می‌خورد، به این دوستان توصیه می‌کنیم در مورد زمانی که به نوشیدن چای اختصاص می‌دهند و حفظ فاصله آن با زمان صرف غذا دقت بیشتری به خرج دهند.



چای سبز هم کافئین دارد
چای بهترین نوشیدنی بعد از آب است. این نوشیدنی به‌خصوص از نوع سبز آن (تخمیر در مورد چای سبز کامل انجام نمی‌گیرد)، یک منبع طبیعی بدون چربی و کربوهیدرات، متشکل از کافئین، تئوفیلین، نیافین و آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل فلاونوئیدهاست. در حقیقت مصرف چای علاوه بر این موارد تامین‌کننده رنگدانه‌هایی است که بدن ما قادر به دریافت آن از راه‌های دیگر نیست. بسیاری از علاقه‌مندان به چای سبز فکر می‌کنند این چای کافئین ندارد درحالی‌که همان مقدار کافئینی که در یک فنجان چای سیاه وجود دارد، در چای سبز هم موجود است. تفاوت بین چای سبز و سیاه بیشتر در خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن‌هاست که آن هم از زمان کمتر تخمیر برگ چای سبز نسبت به چای سیاه ناشی می‌شود.



مفید است اما لاغرتان نمی‌کند!
چای از نظر دانش تغذیه یک نوشیدنی مفید است و به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی که دارد مصرف آن قابل توصیه است؛ اما تنها به این شرط که 2تا 3 لیوان در روز مصرف شود. به عبارت دیگر، نوشیدن چای سبز یا هر نوع نوشیدنی دیگری که به‌عنوان لاغر‌کننده از آن یاد می‌شود، هرگز نمی‌تواند به تنهایی چنین ویژگی را در پی داشته باشد و صرفا یک سو ‌استفاده کاملا تبلیغاتی است. برای کاهش وزن، کنترل میزان کالری دریافتی در طول روز و البته فعالیت‌های ورزشی همزمان، مناسب‌ترین گزینه است. ورزش و انجام فعالیت‌های فیزیکی نه تنها سوخت‌وساز بدن را بالا می‌برد بلکه برای سلامت قلبی، ریوی و ماهیچه‌ای ما هم بسیار مفید است، البته یادآوری این نکته ضروری است که نقش ورزش در سوزاندن کالری‌های مصرفی هم در گرو کنترل مقدار کالری دریافتی ما به‌طور روزانه است.



چرا برای بیماران قلبی مفید است؟
یکی از عوامل اصلی امراض و حمله‌های قلبی، وجود کلسترول بالا در خون انسان است. چای سبز علاوه بر ویتامین‌های A و C، باعث کاهش کلسترول در خون هم می‌شود که این موضوع خطر حمله قلبی و امراضی از این دست را تا اندازه‌ای پایین می‌آورد. همچنین مصرف چای سبز می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی جلوگیری کند. اما به شرط آن‌که متعادل مصرف شود.

وجود رادیکال‌های آزاد در سرخرگ می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی- عروقی شود. درحالی‌که ترکیبات فلاونوئیدی موجود در چای سبز می‌توانند از پوشش درونی سرخرگ در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت کنند و به این وسیله از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری کنند. از سوی دیگر کاتچین موجود در چای سبز فعالیت آنزیم لیپاز را که مسئول هضم چربی‌ها در لوزالمعده است را مهار می‌کند. در نتیجه شکستن چربی با سرعت بسیار کمتری صورت می‌گیرد و چربی خون هم با سرعت کمی بالا می‌رود.

باید دقت کرد تمام این خواص تنها زمانی قابل اتکا هستند که چای سبز به مقدار متعادل و بدون همراهی با شکر و شیرینی مصرف شود. در این شرایط حتی می‌توان روی نقش مثبت چای سبز در کنترل فشار خون و متعادل کردن آب و املاح در بدن هم حساب کرد.

اگر در فضای باز کار می‌کنید،بنو شید
در فصل‌های گرم سال مثل تابستان و گاهی بهار از آنجا که با گرم شدن هوا، میزان تعریق بدن افزایش پیدا می‌کند، بدن به‌طور طبیعی برای تامین آب از دست رفته نیاز بیشتری به مایعات پیدا می‌کند. در این شرایط بهترین راه جبران، نوشیدن آب ساده است. اما از آنجا که عرق کردن باعث می‌شود مقدار زیادی از آب و الکترولیت‌های بدن دفع شود، چای هم می‌تواند در کنار آب به‌عنوان یک نوشیدنی مناسب به شمار رود. در این شرایط چای به‌خصوص چای سبز به دلیل همراه داشتن آب و الکترولیت‌‌ها و املاح می‌تواند به حفظ و تعادل آب و املاح در بدن کمک کند.

نقش چای سبز به‌خصوص در مورد افرادی که به دلیل شرایط کاری زمان زیادی را در معرض آفتاب قرار دارند، برای تامین املاح مورد نیاز بدن آنها بسیار زیاد است. بنابراین اگر به هر دلیلی زمان زیادی را بیرون از خانه سپری می‌کنید، برای رفع عطش و جبران آب و الکترولیت‌هایی که از دست داده‌اید می‌توانید در کنار آب، روی چای سبز هم به‌عنوان یک نوشیدنی مناسب حساب کنید.

. چای سبز و سرطان:

چای سبز به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک می کند. آنتی اکسیدان موجود در چای سبز 100 برابر موثرتر از ویتامین C و 24 برابر بهتر از ویتامین E می باشد. این ویژگی ، سلول های بدن را از آسیب سلول های سرطانی حفاظت میکند.

2. چای سبز و بیماری های قلبی:

چای سبز با کاهش سطح کلسترول از بیماری های قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند. حتی پس از حمله قلبی ، از مرگ سلول ها جلوگیری کرده و به بهبود سلول های قلبی سرعت می بخشد.



3. چای سبز و خاصیت ضد پیری آن:

چای سبز حاوی آنتی اکسیدانی به نام پلی فنول است که در برابر رادیکال های آزاد مبارزه می کند. این بدان معنی است که به شما در مبارزه علیه پیری و افزایش طول عمر کمک می کند.


4. چای سبز و کاهش وزن:

چای سبز باعث کاهش وزن می شود. چای سبز میزان سوخت و ساز بدن را به طور طبیعی افزایش داده و باعث سوختن چربی می شود. برای کاهش وزن می بایست روزانه 5 تا 8 فنجان چای سبز میل کنید که به این طریق می توانید در یک روز 70 کالری بسوزانید ، یعنی 3.2 کیلوگرم دریک سال.



5. چای سبز و پوست:
آنتی اکسیدان موجود در چای سبز، از پوست در برابر اثرات مضر رادیکالهای آزادی که باعث چین و چروک و پیری پوست میشوند ، محافظت می کند و به مبارزه با سرطان پوست کمک می کند.



6. چای سبز و ورم مفاصل:
چای سبز در جلوگیری و کاهش خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم مفصلی کمک می کند. چای سبز برای سلامتی شما مفید است زیرا با مسدود کردن آنزیمی که سبب از میان رفتن غضروف می شود ، از آن محافظت می کند.


7. چای سبز و استخوان:

میزان بسیار بالای فلوراید موجود در چای سبز باعث قوی ماندن استخوان های شما می شود و نوشیدن روزانه چای سبز به حفظ تراکم استخوان کمک شایانی می نماید.



8. چای سبز و کلسترول خون:

چای سبز سطح کلسترول خون را کاهش میدهد. همچنین با کاهش سطح کلسترول بد خون، نسبت کلسترول خوب به کلسترول بد را بالا می برد.



9. چای سبز و چاقی:

چای سبز با توقف حرکت گلوکز در سلول های چربی مانع از چاقی می شود. اگر از یک رژیم غذایی سالم استفاده کرده و به طور منظم ورزش کنید و چای سبز بنوشید ، هرگز چاق نخواهید شد.


10. چای سبز و دیابت:

چای سبز، متابولیسم چربی و قند خون را بهبود می بخشد، مانع از افزایش شدید سطح قند خون می شود و سرعت سوخت و ساز بدن را متعادل نگه می دارد.



11. چای سبز و آلزایمر:


چای سبز به تقویت حافظه شما کمک می کند. اگرچه هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد ، ولی چای سبز به فعالیت استیل کولین که نوعی انتقال دهنده عصبی در مغز است و وجود آن از ابتلا به آلزایمر جلوگیری می کند ، کمک می نماید.


12. چای سبز و بیماری پارکینسون:

آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز از آسیب سلولی در مغز که منجر به پارکینسون می شوند، جلوگیری می کند. احتمال پیشرفت بیماری پارکینسون نیز در افرادی که چای سبز می نوشند کمتر است.


13. چای سبز و بیماری کبد:

نوشیدن چای سبز قبل و بعد از عمل جراحی ، باعث موفقیت آمیز بودن پیوند کبد در افراد مبتلا به نارسایی کبدی می شود. تحقیقات نشان داده است که چای سبز باعث نابودی رادیکال های آزاد مضر در کبد چرب می شود. رادیکال های آزاد ، اتم هایی با الکترون های جفت نشده هستند که به سلول های سالم حمله کرده و الکترون آن ها را می دزدند ، که این امر موجب آسیب دیدن سلول های سالم می شود. اما آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز این رادیکال ها را خنثی کرده و از آسیب رساندن آن ها به سلول های سالم جلوگیری می کنند.



14. چای سبز و فشار خون بالا:

چای سبز از فشار خون بالا جلوگیری می کند. نوشیدن چای سبز با سرکوب کردن آنژیوتانسین (پروتئینی از نوع a-2-globulin) که خود عامل فشار خون بالاست، درپایین نگه داشتن فشار خون نقش اساسی دارد.


15. چای سبز و مسمومیت غذایی:

اگر بر حسب اتفاق و یا اشتباه غذای آلوده و مسموم مصرف کنید، کاتشین که نوعی فنل طبیعی و آنتی اکسیدان موجود در چای سبز است ، باکتری موجود در غذای مسموم را که باعث مسمومیت غذایی و تولید سموم می شود را نابود می کند.


16. چای سبز و قند خون:

میزان قند خون با بالا رفتن سن افزایش می یابد، اما پلی فنول ها و پلی ساکاریدهای موجود در چای سبز به کاهش سطح قند خون کمک می کنند. توجه داشته باشید در حالی که مقادیر زیاد کافئین برای افرادی که از هیپوگلیسمی (hypoglycemia) یا همان قند خون پایین رنج می برند ، مضر است ، اما کافئین موجود در چای سبزنسبت به چای سیاه، قهوه و شکلات بسیار کمتر است. حتی در بیماران دیابتی نوع اول ، چای سبز حساسیت به انسولین را افزایش داده و بسیار سودمند است.


17. چای سبز و ایمنی:

پلی فنول ها و فلاونوئیدهای موجود در چای سبز، به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک می کنند و با مبارزه با عفونت ، قدرت بیشتری به شما می دهند.


18. چای سبز و سرماخوردگی و آنفولانزا:


چای سبز مانع از ابتلا به سرماخوردگی و یا آنفولانزا می شود. ویتامین C موجود در چای سبز به شما در درمان آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می کند.


19. چای سبز و آسم:

تئوفیلین ( نوعی بازکننده مجاری تنفسی) موجود در چای سبز باعث شل شدن عضلاتی می شود که از لوله های نایچه ای پشتیبانی می کنند. این امرباعث کاهش شدت آسم می گردد.


20. چای سبز و عفونت گوش:

چای سبز با مشکلات عفونت گوش مبارزه می کند. برای تمیز کردن گوش به طور طبیعی ، یک تکه پنبه را در چای سبز خیس کنید و گوش عفونی شده را تمیز کنید.


21. چای سبز و تبخال:

چای سبز، اثر درمان تبخال با اینترفرون که نوعی پماد موضعی مخصوص درمان تبخال است را افزایش می دهد. نخست کمپرس چای سبز را روی تبخال بگذارید و اجازه دهید که پوست خشک شود ، سپس پماد را بر روی تبخال بمالید.



22. چای سبز و پوسیدگی دندان:

چای سبز، باکتری ها و ویروس هایی را که باعث ایجاد بسیاری از بیماری های دندان می شوند را از بین می برد. همچنین رشد باکتری هایی را که منجر به بوی بد دهان می شوند را کند می نماید.


23. چای سبز و استرس:

L-theanine که نوعی اسید آمینه موجود در چای سبز است، کمک شایانی به از بین بردن استرس و اضطراب می نماید.



24. چای سبز و آلرژی:

EGCG موجود در چای سبز آلرژی را تسکین می دهد. بنابراین، اگر شما از مشکلات آلرژی رنج می برید، می بایست حتما چای سبز بنوشید.


25. چای سبز و ایدز (HIV) :

دانشمندان ژاپنی دریافته اند که EGCG (نوعی کاتشین ) موجود در چای سبز از اتصال ویروس HIV به سلول های سالم سیستم ایمنی بدن ، جلوگیری می کند. این بدان معنی است که چای سبز از گسترش ویروس ایدز ( (HIV جلوگیری می کند. چای سبز حتی برای بیمارانی که از ایدز رنج می برند نیز بسیار مفید است زیرا باعث تقویت سیستم ایمنی و متابولیسم بدن آنها می شود. مصرف روزانه 3 فنجان چای سبز برای بیماران مبتلا به ایدز توصیه می شود.

[ بازديد : 784 ] [ امتياز : 3 ] [ نظر شما : ]